De MATCH-training: waarom, voor wie en hoe?

De MATCH-training: waarom?

De emotionele ontwikkeling is een lastig te duiden aspect bij mensen met een verstandelijke beperking en/of psychische klachten. Het is een stuk minder zichtbaar dan iemands vaardigheden of kennis. Toch komen veel kernbehoeften voort uit de emotionele ontwikkeling. Het is dus belangrijk in de ondersteuning deze emotionele behoeften te kennen, om erop aan te kunnen sluiten.

Diagnostiek is inmiddels mogelijk via de gevalideerde SEO-R2 (Filip Morisse, 2016), gebaseerd op de theorie van psychiater Anton Došen. Gezamenlijke diagnostiek binnen het cliëntsysteem is mogelijk met het SEO-Kleurenprofiel Revised (Rachel de Groot, 2014). Zo wordt met elkaar duidelijk  wat er aan de hand is.

Wanneer duidelijk is wat er is aan de hand is, volgt de onmiddellijke vraag: hoe te handelen?

Voor begeleiders is het belangrijk dit antwoord zelf te kunnen ontdekken, vanuit een eigen probleemstelling een oplossing te vinden. Vergroting van de sensitiviteit voor zowel de emotionele behoeften als de afstemming in begeleidingsstijl is daarin voorwaardelijk. Tegelijk zijn hierin kaders nodig, om aan te blijven sluiten op de kernbehoeften, ook gevoed door de literatuur op dit vlak.

Dit is waar de MATCH-training zich op richt. Een uitgekiende zoektocht, aansluitend op het SEO-kleurenprofiel. Met ruimte voor meervoudige ontdekkingen, gericht op de afstemming van de emotionele behoeften van de ander. Tevens biedt de MATCH-training handvatten voor (zelf)reflectie op het handelen van de begeleiders.

De MATCH-training: voor wie?

De MATCH-training start bij de zoektocht naar de normale emotionele ontwikkeling en de herkenning hiervan bij de mensen die begeleiders ondersteunen. Hierbij is aanwezigheid van verwanten mogelijk.

Vervolgens wordt via een aantal unieke - en ludieke! - werkvormen door begeleiders en eventueel verwanten de match gezocht tussen emotionele behoefte en aansluitende begeleidingsstijl. Hiermee wordt de sensitiviteit vergroot rondom de verschillen in kernbehoeften per fase van ontwikkeling, en het (on)gemak van het (niet) aansluiten bij deze behoeften. De ervaring leert dat de zoektocht naar deze match letterlijk ‘aan den lijve’ wordt ondervonden. Dit heeft een forse impact en geeft een leerdrive om te streven naar goede afstemming.

Na deze eerste ervaringen, is het met behulp van de MATCH-trainingsmaterialen mogelijk verder te gaan met zelfreflectie en teamontwikkeling, gebaseerd op de emotionele behoeften van de mensen die door het team ondersteund worden.

De MATCH-training kan gegeven worden door een gedragsdeskundige bekend met de emotionele ontwikkeling beschreven door Došen. Om hierin met souplesse te kunnen trainen, is het verstandig om een train-de-trainer workshop te volgen.

Overigens: omdat emotionele ontwikkeling vaak minder harmonisch verloopt bij mensen met een verstandelijke beperking, is het toepassingsgebied daar gestart. Steeds vaker blijkt echter, dat de emotionele ontwikkeling universele principes  bevat, die ook van toepassing zijn binnen andere sectoren. Jeugdhulpverlening en ondersteuning via WMO heeft te maken met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Maar ook ondersteuning vanuit psychiatrie, naast passend en speciaal (basis)onderwijs. Des te meer noodzaak om af te stemmen op de emotionele behoeften van pupil, patiënt of cliënt.

De MATCH-training: hoe?

De MATCH-trainingsmaterialen bestaan uit een reeks materialen in een speciaal vormgegeven box, uitgegeven door uitgeverij Graviant te Doetinchem. Er is een trainingsset verkrijgbaar voor de gedragsdeskundige. Daarnaast is de job-aid MATCH-box beschikbaar, die een team ontvangt wanneer de training voltooid is.

In de MATCH-box is ruimte om individuele diagnostiek van de emotionele ontwikkeling vast te leggen. Het gaat dan om de diagnostiek van de mensen die door de begeleiders ondersteund worden. Zo hebben de emotionele behoeften, hoewel discreet verhuld, een zichtbare plek op de werkplek van begeleiders. Verder wordt de match met de begeleidingsstijl fysiek duidelijk met behulp van de afsluiting van de box. In de box zijn symbolische gebruiksvoorwerpen aanwezig, die stuk voor stuk het belang van de match met de emotionele ontwikkeling benadrukken. Tot slot bevat de MATCH-box ook the MATCH-book, waarin de ontdekkingen die het team zelf gedaan heeft, woord voor woord vastgelegd zijn.

De MATCH-box blijkt zich goed te lenen voor cliëntbesprekingen, verwantencontacten en teamvergaderingen. Het geeft een nieuwe impuls aan interventies en begeleidings-attitudes.